Een bijzondere week in Ghana

Zondag op maandag weer goed geslapen, dus ik kon een nieuwe week weer goed beginnen! Ik kwam er vandaag achter dat Jacob bijna blind is, handig om te weten als je samen met hem moet lopen. Het ging meteen een stukje beter en als ik hem nadoe, schijnt hij dit erg leuk te vinden dus het was erg gezellig.
Tijdens het eten geven zag ik twee knal gele vogels, mooi om te zien! Zelf eet ik hier als ontbijt brood met banaan met kaneel erdoorheen, super lekker! Ook Julia was er weer, een vrijwilliger die hier een jaar heeft gewerkt, nu net terug van een rondreis en haar laatste week hier is. Leuk om haar verhalen en tips te horen.
Mijn special attentions deze week begonnen goed, toen Amma Ghana door had dat we naar de snoezelroom gingen, begon ze meteen te rennen, leuk om te zien. De andere special attentions gingen ook goed, Daniel was op tijd en ook het lezen ging heel goed. Na het lezen hebben we voetbal gespeeld (super warm natuurlijk!) Nederland tegen Ghana, Nederland (Daniel) won, erg leuk hem zo blij te zien.
Helaas gebeuren er soms ook mindere dingen, een van de kinderen die hier een aantal jaar geleden gekomen is, heeft in een bos gewoond. Hierdoor is hij heel sterk en kan hij zijn emoties moeilijk beheersen. Ook tijdens het middageten, ging het mis. Omdat hij zichzelf aan het pijnigen was pakte ik hem van de grond, helaas beet hij me hard. Dit is niet om mij pijn te doen, maar, waarschijnlijk, uit frustratie. Gelukkig was er naast een paar blauwe plekken amper iets te zien.
Na het eten geven zijn we zelf naar het dorp gelopen, daar zagen we twee heel rare en grote vogels. We dachten dat het misschien een kalkoenen kon zijn. Omdat een van de twee de veren helemaal had uitgezet was het echt een raar gezicht. Ook een klein jongentje moest hard huilen! Die avond ook nog veel vleermuizen gezien, dus het was een dag vol bijzondere dieren.
De volgende dag ging het lopen weer beter, omdat ik nu bewust ben van wat er aan de hand is, kan je je aanpassen. Samen maken we nu geluidjes en lopen we rustig aan. Tijdens het eten ging het iets minder, Alice wilde niet eten. Hier in Ghana hebben ze het idee dat je hoe dan ook moet eten, omdat je anders ook niet beter wordt. Dus als je hier ziek bent, dan krijg je vaak wel medicijnen, maar dan moet je ook eten. Gelukkig hoefde ik haar nu niet zelf te voeren, maar er komen dan care-givers om haar eten te geven.
In de snoezelroom met Amma Ghana was weer erg leuk. Dit keer toonde ze heel veel emotie, ze lachte hardop. Ook de bellenblaas bleek ze geweldig te vinden. Naast de snoezelroom zit de autistic table, toen daar muziek aan ging, was het helemaal geweldig voor haar, en begon ze veel geluid te maken en te dansen. Het was deze keer dan ook moeilijk om haar weer terug te brengen.
Hierdoor had ik iets minder tijd met Paayay, waardoor ik besloot alleen een spel te doen. Het leek een iets te moeilijk spel doordat het met schaduw te maken had, maar met een beetje hulp ging het erg goed dus dat was erg leuk om te zien.
Theresah had deze ochtend helaas een heel bebloed voorhoofd omdat ze met haar eigen hoofd op de grond had gebonkt. Ze hadden er gelukkig wel dik verband omheen gedaan. In de snoezelroom ging ze voor het eerst die dag gewoon lekker liggen, ik aaide haar en ze leek te ontspannen. Fijn!
Daniel was erg laat, maar het lezen ging erg geconcentreerd dus daar kon ik tevreden over zijn. Het was bij Yawhillaw mooi om te zien, dat hij niet reageerde toen ik hem vast pakte om te gaan, maar toen ik zijn naam zei wist hij niet hoe snel hij moest opstaan.
In de pauze gingen we naar de new market, het ging heel hard regen. Dan verandert de markt meteen in een grote modderstroom. Alles ligt ook meteen stil. Toen het weer gestopt was liepen we verder, maar omdat het overal nog nat was, vielen we steeds bijna. Dus Ghaneese mensen hadden de grootste lol om ons, want zij lopen meteen weer of er niks is gebeurd.
’s Middags dans ik altijd met een groepje, maar deze échte meiden hielden niet van de regen dus enkel 1 meisje rende achter mij aan door de regen. Omdat het zo hard ging, was ik ook niet van plan om nog een keer door de regen te gaan. Dat andere meisje heb ik een klapspelletje geleerd, het was erg moeilijk, maar ze vond het erg leuk!
Toen het uiteindelijk iets minder ging, ging ik snel een trui halen want ook hier in Ghana kan het dan opeens wat koud aanvoelen. De kinderen gingen toch nog even snel het zwembad in, gelukkig wel maar even heel snel. Maar omdat pool-time ook uit ‘hygiënisch’ oogpunt is, laten ze het eigenlijk altijd wel doorgaan.
Tijdens het eten werd er vertelt dat er iemand van de speciale school naast PCC was overleden, Ellen en ik zagen dit als dé kans om dit mee te maken. Maar omdat we niet zeker wisten of dit wel gepast was, gingen we dat navragen bij Esther, een care-giver en lieten we Thomas naar Baffo, de directeur, bellen. Omdat Thomas zijn engels goed is, en het engels aan de telefoon nauwelijks verstaanbaar is, vonden we het een goed excuus om niet zelf te bellen, haha! De volgende dag konden we naar het kantoor komen om er even over te praten.
Martijn en Ellen, twee vrijwilligers zijn daarna snel naar de markt gelopen om een soort patat te halen. Lekker makkelijk! Dat hebben we gezellig met z’n alle opgegeten, en toen zijn we weer vroeg naar bed gegaan.
Die nacht heb ik weer goed geslapen, wel werd ik wat moe wakker. Toch gingen we snel naar het kantoor. Daar hoorde we dat de begrafenis twee dagen en een nacht duurde en behoorlijk ver was. Even twijfelde we, maar omdat alles verder geen probleem bleek te zijn, besloten we dat we het moesten doen, omdat dit iets van de cultuur is wat ons heel mooi leek om mee te maken.
In de ochtend heb ik gewoon nog special attention gedaan, in de pauze s ochtend hoorde ik dat we om twee uur weg zouden gaan, iets later bleek dat vervroegd te zijn naar één uur, toen moest ik dus tempo gaan maken. Snel naar de markt gegaan om nog even wat eten te halen, waar we onderweg nog een slang tegen kwamen. Een heel lange maar gelukkig niet zo dik als dat ik dacht dat ze zouden zijn. De slang werd ook meteen dood gemaakt, om geen onnodig gevaar te lopen.
Om één uur stonden Ellen en ik klaar om te gaan, even vergeten dat de Ghanese anders omgaan met afspraken over de tijd, werden we uiteindelijk om drie uur opgehaald om naar het mortuarium te gaan. Daar waren ook andere mensen uit het dorp en werknemers van de school.
De mevrouw die was overleden lag nog binnen, en hier is het dan heel normaal om allemaal nog even te gaan kijken. Ook wij werden dus mee naar binnen genomen. Toen kwamen we in een heel kale kamer, waar de vrouw naakt op een stenen bed lag met een pleister op haar hoofd met haar naam, erg raar om te zien. In Nederland zou dat natuurlijk heel anders zijn gegaan.
Toen gingen we weer naar buiten. De bus werd verplaatst, en na een tijdje hadden Ellen en ik door dat het lichaam in de bus gelegd moest worden! Ook dit leek voor deze mensen niks nieuws, de vrouw werd in een lijkzak gelegd en onder de stoelen van de bus gelegd. We wisten niet waar we moesten kijken, want dit hadden we toch echt niet verwacht!
Ook de kist van de vrouw kreeg een plek op het dak, en met lichaam in de bus en kist op het dak vertrokken we rond drie uur richting de plaats waar de begrafenis zou plaatsvinden.
In de bus leek het net of het carnaval was, er werd veel drank gedronken, hard gezongen en gedanst. Ik keek me ogen uit, maar het voelde ook best ongemakkelijk. Als ik rechts keek zag ik de zak met lichaam erin gewoon liggen, maar iedereen deed alsof we bij het beste feest waren.
Later werd ons uitgelegd dat de drank en het zingen allemaal rituelen zijn. Door de drank voel je je emoties beter, waardoor je meer kunt uiten en de liederen die ze zongen hadden allemaal met de dood of hemel te maken. Door de drank werd dit vol overtuiging gezongen. Hierdoor snapte ik beter wat er aan de hand was, en kon ik me meer inleven in de gebeurtenis.
Onderweg werd er heel vaak gestopt, soms om nog meer drank te kopen, plaspauzes, om eten te kopen etc etc. Het werd steeds donkerder, en we krijgen door dat ver weg dit keer echt ver weg betekende. De meeste mensen zijn naast dit dorp en hun geboorteplaats nog nooit ergens geweest, dus dan is ver nogal een rekbaar begrip…
Uiteindelijk, na negen uur reizen, begon opeens iedereen in de bus te huilgeluiden te maken. Ik schrok behoorlijk, omdat het al midden in de nacht was, was het al een tijdje rustiger in de bus. Het was een heel intens geluid, bijna angstaanjagend. De mensen huilde allemaal niet echt, dus het was ook raar om te zien. Even later stopte de bus, en snapte we dat we in het goede dorp aangekomen waren. Dit is ook de reden dat ze de huilgeluiden maakte, ook dat is een traditie.
Het lichaam werd uit de bus gehaald en dit brachten we naar het huis van de ouders, dat midden tussen de graanvelden lag. Ook hier maakte iedereen de huilgeluiden en liepen met zaklampen om het huis heen. Deze combinatie ging door merg en been, maar was ook heel mooi om te zien. Toen het lichaam binnen was, maakte ook de familie van de vrouw de intense huilgeluiden.
Even later verder we binnen de muren naar een soort pleintje gebracht, daar kregen we eten en drinken. Dan is het heel raar om te zien dat de mensen dat gewoon aan het lachen zijn en grapjes aan het maken zijn, ongeveer drie meter van het huis waar de ouders zijn. Maar een man vertelde ons dat het leven van ons door gaat, dus zolang je niet bij het lichaam bent, maakte dit niet uit want dan mag je dat gewoon doen.
Het drinken was een lokaal graandrankje, naar mijn mening smaakte het naar heel zwaar bier wat over de datum was, niet helemaal wat ik verwachtte. Ook het eten was nieuw voor ons, het leek een soort deeg met een soort saus en vis. Omdat het inmiddels ook drie uur s nachts was, had ik ook niet heel veel trek in nieuw eten, toch even wat geprobeerd omdat je die kans natuurlijk niet altijd krijgt.
Terwijl wij dus aan het eten waren en veel plezier hadden, zo erg dat je bijna zou vergeten dat je bij een begrafenis was, was de familie inmiddels het lichaam aan het aankleden. Toen werd de kist in het midden was de soort binnen plaatst gelegd. Iedereen ging eromheen staan en er werd veel gebeden en de kist werd, vanuit een ritueel in Ghana, gereinigd van al het kwaad met drank. Ondertussen werden er kanonschoten gelost, ook dit is een traditie hier, voor ons Nederlanders was het vooral schrikken totdat we wisten dat het erbij hoorde en we het geluid konden plaatsen. Het was allemaal weer een heel intense gebeurtenis omdat ook dit met heel veel emotie gebeurde.
Toen werd het lichaam gehaald. De vrouw kwam terug in een heel mooie jurk en veel sieraden. Ze werd in de kist gelegd en iedereen kon komen om haar in deze kleren te aanschouwen. Wij werden de hele avond als een soort elite behandeld, dus ook nu werden we naar voren gehaald om haar goed te kunnen zien, ik vond het best een eng gezicht om haar te zien liggen.
Hierna gingen we even naar de bus om te kunnen ‘slapen’. Dit was natuurlijk erg moeilijk omdat een bus sowieso al niet het beste is, maar daarnaast gingen de rituelen ook gewoon door. Maar omdat het al zo laat was, was het geen optie meer om naar het, door de familie gereserveerde, overnachtingsplaats te gaan omdat dat te ver was. Wij vonden het ook goed om in de bus te blijven, uiteindelijk nog een uurtje even m’n ogen dicht gehad, prima!
Om ongeveer vijf uur stonden we weer op. De kist werd naar een andere plek vlakbij het huis gebracht. Wij verzamelde in de tuin om te ontbijten. We kregen weer een typisch lokaal drankje en een soort pap, het drankje heb ik met een glimlach afgewezen, de pap was met suiker leuk om te proberen, maar de smaak was totaal anders dan we verwachtte. De Ghaneese maakte allemaal foto’s van ons terwijl we aan het eten waren. We hoorde dat het een eer was dat wij als blanken op de begrafenis waren en we denken dat het voor sommige mensen ook een van de eerste keer was dat ze blanken zagen in hun eigen dorp omdat het een heel klein dorpje was, vandaar dat de foto’s gemaakt werden.
Ook toen we naar de open plek gingen, knielde er een man voor ons. Ook werden er meteen stoelen voor ons gehaald zodat we konden zitten. Het voelde toch wel ongemakkelijk om opeens zo bijzonder te zijn.
De kist was intussen een paar meter boven de grond in een soort podium gezet op een manier dat je er in kon kijken. Er werd muziek gemaakt en er waren heel veel mensen. De mensen liepen om de kist heen, een heel mooi gezicht.
Wij zijn na een tijdje weer terug gegaan naar de bus om de omgeving te gaan bekijken. We zijn eerst naar de 1e katholieke kerk in Ghana gegaan, die stond ongeveer een half uur rijden van dat dorp. Vanuit die kerk is het geloof door Ghana verspreid. Het was mooi om te zien hoe trots de mensen hierop waren dat ze dit konden zien en aan ons konden laten zien.
Daarna zijn we nog bij het huis van de directeur van de school geweest. Het was leuk om te zien en ook de omgeving was erg mooi, veel groen. Wel is dat het armere gedeelte van Ghana (meer in het noorden van west Ghana). Dit was vooral heel duidelijk aan de kleren van de mensen te zien.
Toen we terug kwamen, hebben ook wij om de kist heen gelopen. Weer maakte veel mensen dat intense huilgeluid. Het was erg bijzonder om er deel van uit te maken! Hierna zijn we teruggegaan naar het huis waar voor iedereen eten klaar gemaakt. Wij kregen rijst met saus en vis, het was echt heerlijk! Als je op de markt loopt, zou je het liefst zo snel mogelijk langs alle vis lopen, maar nu wil ik het toch zeker nog een keer eten!
Na het eten hebben we afscheid genomen van de familie en zijn we de bus weer ingestapt voor de lange reis terug. Om vier uur zou het lichaam begraven worden, dus dit hebben we niet meer meegemaakt, maar omdat we nog zo lang moesten rijden werd er besloten op tijd terug te gaan.
Omdat we nu wisten dat we heel lang moesten reizen, lijkt het opeens veel langer te duren. Ook werd er op de terug weg niet meer gezongen. Met behoorlijke zit pijn zijn we uiteindelijk rond tien uur bij PCC aangekomen. Daar stonden pannenkoeken voor ons klaar, dus konden we nog even bijkomen van alles wat we hadden gezien en meegemaakt en zijn toen helemaal voldaan ons bed in gegaan.
Omdat we behoorlijk moe van alles waren hebben we die ochtend overgeslagen. Hierdoor kon ik lekker rustig aan doen en uitslapen. Ook moest ik mijn tas weer pakken, die middag gingen we weer op reis voor een weekendje weg met de Nederlandse vrijwilligers.
Die middag zijn we rond 13.00 uur op pad gegaan. Van de old market zijn we met een taxi naar new market gegaan, vandaar eerst richting Techiman. In Techiman met een trotro, een klein busje, naar Kumasi gereden. Ik dacht dat dit ongeveer vijf uur zou gaan duren, wat ook wel eens zo is, maar gelukkig waren wij er na ongeveer twee uur, meevaller!
Kumasi is een grootste stad na Accra, we kwamen aanrijden via een berg dus dan kon je ook heel goed zien hoe groot het was, echt bizar zo groot. Overal huisjes, mensen die dingen verkopen en vooral heel veel auto’s en taxi’s.
In Kumasi moesten we overstappen om naar een andere plek in Kumasi te komen, een enorm groot busstation, gelukkig wist Simon de Duitse vrijwilliger waar we naartoe moesten gaan omdat hij hier vaker was geweest en dit weekend ook weer naar zijn vrienden ging.
Helaas moesten we daar een uur wachten voor we weer verder konden. Eenmaal aangekomen even snel iets opgehaald voor een andere vrijwilliger en toen konden we door reizen naar het Bosumtwi meer. Dit ging alleen bij de eerste trotro al mis omdat we te vroeg uitgestapt waren. Gelukkig zijn de Ghaneese heel behulpzaam en kwam het allemaal goed. Wel hebben we er een stuk langer over gedaan en met een stuk meer overstappen omdat het steeds later werd.
Met drie trotro’s en een taxi zijn we uiteindelijk door de stad gereisd voordat we bij het laatste overstap dorpje kwamen. Daar kwamen we weer door allemaal natuur, heel mooi om te zien! Ook bij de aankomst keken we ons ogen uit, helemaal groen en we keken recht op het meer. Omdat het al donker was, was het natuurlijk wel wat moeilijk om te zien, maar het beloofde veel goeds!
We hebben nog een heerlijke salade gegeten en spelletjes gedaan. De gastvrouw was heel aardig, en die vertelde meteen van alles. Dus na een eerste gezellige avond op het vakantieadres zijn we voldaan in onze super mooie en luxe kamers naar bed gegaan. Twee dorpen verderop was een begrafenis, en zoals ik nu gewend was leek het net een disco feest, gelukkig heb ik heerlijk kunnen slapen!
’s Ochtends lekker op de veranda gezeten, maar uitzicht over het meer. Echt genieten! Op het meer kon je de vissersbootjes zien varen, verder vooral heel veel groen. Toen hebben we heerlijk ontbeten en een plan gemaakt wat we die dag zouden doen. Allemaal snel de laatste dingentjes gedaan en toen zijn we op pad gegaan.
We zijn eerst gaan wandelen in de omgeving. Via een zand weg naar een heel klein paadje die de berg op ging. Super mooi uitzicht. Veel gelachen met de anderen vrijwilligers en vooral overal foto’s gemaakt, je kan er niet genoeg hebben natuurlijk!
Na de wandeling zijn we gaan zwemmen in het meer, lekker afkoelen, want dat was wel nodig na de wandeling. We waren bij een andere plaats waar je kon eten en slapen, erg mooie tuin waar je als gast kon zitten, meteen aan het meer gelegen.
We hebben ook heerlijk gegeten in de tuin daar. Wij zijn toen onder de overkapping gaan zitten, omdat het ging regen. Net voor de regen hadden we de bestelling door gegeven, pas na de regen kregen we het eten: in Ghana ligt alles stil als het regent.. Het wachten was het wel meer dan waard: een soort nasi met kip, heerlijk!
Na het eten zijn we weer terug gegaan omdat we hadden afgesproken om paard te rijden, bij ‘the Green Ranch’, de plek waar we overnachtten hadden ze behoorlijk veel paarden die je kon huren. We liepen met je paard aan de hand de berg af, en daar mochten we even wennen aan het paard. Toen werden we geholpen om op het paard te komen (het waren echt paarden paarden, dus behoorlijk groot!). De gastvrouw ging mee, en legde alles heel goed uit en was super behulpzaam. Wel was het nog steeds erg druk op de weg door de begrafenis het dorp verderop die je maar door één weg kon bereiken, dit maakte het voor ons wel extra spannend, want de weg was erg smal. Gelukkig leken de paarden er zelf weinig last van te hebben.
Al snel konden we van de weg af, en liepen we richting het meer. Het was echt super, we reden allemaal achter elkaar aan langs aan de rand van het meer, links van je een prachtig uitzicht naar kleine vissersdorpjes en heel veel groen, rechts meteen het meer vol vissers.
Alles ging heel goed, hierdoor zat ik steeds ontspanner op het paard. We zijn zelfs met de paarden het meer in geweest, super leuk om te doen! Al was dat toch wel even extra spannend natuurlijk! Terug over de weg ging het ook een stuk beter omdat we de paarden beter konden sturen. Ook de bestuurders waren nu heel aardig, dat scheelde ook.
Bijna terug ging het helaas toch nog mis, drie paarden schrokken ergens van, waaronder ook mijn paard. Ze rende achter elkaar aan en we steigerde. Ik kon gelukkig blijven zitten en kwam met de schrik vrij, helaas is Thomas wel van zijn paard gevallen. Gelukkig heeft hij het ook niks aan over gehouden!
De paarden nog naar boven gelopen wat toen nog bijna het engst werd omdat we nog wel behoorlijk geschrokken waren, maar daarna heerlijk gedouched! Ik was helemaal blij na mijn douche, ik had mijn haar met normale zeep gewassen in plaatst van shampoo, en het was echt veel beter dan anders. Zo kom je er maar achter dat al die luxe producten overbodig zijn, gewoon een groot stuk zeep is meer dan genoeg! Na de douche en deze dag had ik ook meteen een ultieme vakantie gevoel, dus dat was heerlijk.
De avond afgesloten met heerlijke couscous en een spelletje. Toen zijn we allemaal redelijk vroeg naar bed gegaan. Ik was alleen wat moe, waarschijnlijk nog van alle indrukken en al het reizen, maar de andere vrijwilligers waren niet zo fit, en hadden ander eten gegeten wat behoorlijk zwaar was gevallen.
Maar het was ook goed dat we op tijd naar bed waren gegaan, want de volgende dag zaten we om zeven uur gepakt en aangekleed, weer een heerlijke douche genomen!, weer aan de ontbijt tafel. De taxi zou er eigenlijk om acht uur zijn, als echte Ghanees stond hij om kwart over negen klaar en konden we gaan. Nu kan ik nog een keer zeggen dat sommige taxi’s echt op instorten staan, maar gelukkig ging alles goed!
Deze taxi heeft ons wel rechtstreeks naar de goede plek in Kumasi gebracht, dus dat heeft heel veel tijd gescheeld. In Kumasi stond de trotro naar Techiman al klaar om weg te gaan, dus 10 minuten later reden we alweer richting Techiman, wat ook deze keer maar ongeveer twee uur duurden.
In Techiman rondgelopen om te pinnen en opzoek te gaan naar een plek waar we pasfoto’s konden maken om ons visum te kunnen verlengen. Dit vonden we niet, uiteindelijk besloten om maar weer in een taxi te stappen naar Nkoranza. Toen we in de taxi zaten zagen we plots de plek die we zochten, dus hebben we de taxi chauffeur gevraagd om te wachten, dit was geen probleem dus konden we pasfoto’s maken. In een kleine, kale ruimte met een, voor ons doen, heel oud normaal foto toestel: we zijn natuurlijk nog steeds in Ghana.
Toen toch echt in de taxi gestapt en toen waren we rond half vier op PCC. Heerlijk om in het licht aan te komen en nog wat te kunnen rommelen voordat je naar bed moet voor weer een nieuwe normale ‘werkweek’ na een week vol spannende en leuke avonturen hier in Ghana!